Αρνητική μάζα

Η αρνητική μάζα είναι υποθετική μορφή ύλης τις οποίας η ύπαρξη, αν και δεν αντιτίθεται σε κάποιον νόμο της Φυσικής, δεν έχει αποδειχτεί. Η περίπτωση της ύπαρξης της μελετήθηκε για πρώτη φορά από τον Herman Bondi με την βοήθεια της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Ιδιότητες

Ο Ισαάκ Νεύτων διατύπωσε στον δεύτερο νόμο τον τύπο F=m·a όπου F η δύναμη που ασκείται σε ένα σώμα αδρανειακής μάζας m μετακινώντας το με επιτάχυνση a. Αντίθετα ο νόμος την βαρυτικής έλξης διατυπώνεται από την εξίσωση F=G·M·m/d2, όπου F η δύναμη που ασκείται μεταξύ δύο σωμάτων βαρυτικής μάζας M και m από απόσταση d και G η σταθερά της παγκόσμιας έλξης. Και στις δύο περιπτώσεις η μάζα είναι θετική. Τι θα γινόταν όμως αν η τιμή της μάζας είχε αρνητικό πρόσημο; Εδώ ξεκινάνε και τα παράδοξα τις αρνητικής μάζας.

Με χρήση του τύπου F=(-m)·a μπορεί κάποιος να παρατηρήσει πως κάθε φορά η δύναμη που ασκείται στο σώμα και η επιτάχυνση δεν θα έχουν την ίδια φορά αλλά αντίθετη. Αυτό σημαίνει πως αν σπρώξουμε ένα σώμα αρνητικής μάζας, αυτό θα πλησιάζει προς το μέρος μας. Αν το τραβήξουμε προς το μέρος μας, αυτό θα απομακρυνθεί!

Με την εφαρμογή του τύπου F=G·M·(-m)/d2 παρατηρούμε πως η δύναμη F έχει αντίθετη κατεύθυνση από τον πραγματικό τύπο, τείνοντας να απομακρύνει τα δύο σώματα και η δύναμη M πάνω στην μάζα -m θα είναι απωστική. Ωστόσο σύμφωνα με τα συμπεράσματα του δεύτερου νόμου του Νεύτωνα, αν ασκήσουμε μια απωστική δύναμη σε ένα σώμα αρνητικής μάζας, θα κινηθεί προς το μέρος μας. Έτσι ένα σώμα αρνητικής μάζας δεν θα απομακρυνθεί από τη Γη αλλά θα την πλησιάζει.

Στην περίπτωση F=G·(-M)·m/d2 η F έχει αρνητικό πρόσημο και το σώμα μάζας m θα απομακρύνεται από σώμα -M. Αντίθετα στην περίπτωση F=G·(-M)·(-m)/d2 η F έχει θετικό πρόσημο αλλά και πάλι θα έχουμε απομάκρυνση του σώματος -m από το σώμα -M.

Ο μαθηματικός τύπος που υπολογίσει την ορμή ενός κινούμενου σώματος είναι p=m·u όπου m η μάζα του σώματος και u η ταχύτητα του. Ας υποθέσουμε πως ισχύει ο τύπος p=(-m)·u. Τότε μία σφαίρα θετικής μάζας θα έλξει μια σφαίρα αρνητικής μάζας, ενώ αντίθετα η σφαίρα αρνητικής μάζας θα απωθεί την σφαίρα θετικής μάζας. Οι δυνάμεις πάνω στις σφαίρες θα προς μια κατεύθυνση, όπως επίσης και οι επιταχύνσεις των σφαιρών. Τότε η σφαίρα αρνητικής μάζας θα κυνηγάει την σφαίρα θετικής μάζας και οι ταχύτητες τους θα αυξάνοντας συνέχεια!

Που μπορούμε να εντοπίσουμε αρνητική μάζα;

Η ύπαρξη της αρνητικής μάζας δεν έχει επιβεβαιωθεί, αν και δεν παραβιάζει κανέναν νόμο της Φυσικής. Αν υπάρχει, που μπορούμε να βρούμε ποσότητες αρνητικής μάζας; Ο Robert Forward αναφέρει πως ίσως να υπάρχει σε περιοχές του Σύμπαντος που ονομάζονται Φυσαλίδες, κενές περιοχές οι οποίες έχουν διάμετρο τουλάχιστον 100 εκατομμύρια έτη φωτός. Μία ομάδα επιστημόνων στην Ρωσία μελέτησε την πιθανότητα ύπαρξης σωματιδίων αρνητικής ύλης τα οποία έλκονται από τον Ήλιο. Αν όντως ίσχυε αυτό, τότε οι αλληλεπιδράσεις των σωματιδίων αρνητικής ύλης με τον Ήλιο θα τον έκανε να λάμπει για πάντα, κάτι το οποίο δεν ισχύει. Ο φυσικός Paul Wesson προτείνει την ύπαρξη αρνητικής μάζας στο κέντρο μιας μαύρης τρύπας ή ενός άστρου νετρονίων καθώς καταρρέει.

Χρήση της αρνητικής μάζας για διαστρικά ταξίδια

Η χρήση των ιδιοτήτων της αρνητικής μάζας (αν υπάρχει) για διαστρικά ταξίδια, εξάπτει την φαντασία των επιστημόνων. Ένα διαστημόπλοιο το οποίο εφαρμόσει τον τύπο p=(-m)·u θα χρησιμοποιεί θετική και αρνητική μάζα για να επιταχύνει συνεχώς. Ο Banesh Hoffman απέδειξε πως ένα σώμα μπορεί να μεταβάλει την μάζα του από θετική σε αρνητική και από αρνητική σε θετική αν εκπέμψει ποσά ενέργειας με την μορφή βαρυτικών κυμάτων. Έτσι το διαστημόπλοιο θα μπορεί να μειώσει ταχύτητα.

Ωστόσο το διαστημόπλοιο δεν μπορεί να φτάσει ή ακόμα και να ξεπεράσει την ταχύτητα του φωτός, σύμφωνα με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν. Όμως το 1994 ο Μεξικανός φυσικός Miguel Alcubierre, βασισμένος στους υπολογισμούς του Αϊνστάιν, ανακοίνωσε πως ένα διαστημόπλοιο περιτριγυρισμένο από φυσαλίδα αρνητικής μάζας μπορεί να χρησιμοποιήσει τον χωρόχρονο, για να πραγματοποιήσει ταξίδια που ξεπερνάνε την ταχύτητα του φωτός.

(Τις πληροφορίες τις πήρα από τεύχος του περιοδικού "Περισκόπιο της Επιστήμης" αλλά δεν θυμάμαι το τεύχος. Για επιπλέον πληροφορίες μπείτε στο www.daviddarling.info/encyclopedia/N/negative_mass.html)